Hij stierf een jaar geleden. Vandaag, 7 november 2017,  is er een tribute voor hem in Montreal. Dit is mijn tribute.

 

Ik ben opgegroeid met popmuziek, van haver tot gort ken ik ze, Beatles, Stones, Beegees, Elvis Presley, Cliff Richard, CCR, Abba.

Maar van hem hing ik geen posters op, zwijmelde ik niet bij zijn melancholische blik en prachtige ogen.

Ik droomde niet van een ontmoeting, niet van een gesprek en nog minder van aanraken.

En toch was en is hij belangrijker dan al die anderen bij elkaar.

 

Ik ben dertien en maak op de zolderkamer die ik deel met mijn zus, mijn huiswerk.

Daarbij stiekem de transistorradio aan.

Heel zacht want eigenlijk mag dat niet: ‘dat leidt maar af van je huiswerk en kost batterijen.’

Die avond hoor ik een nummer dat een onbekende wereld voor me opent.

Ik weet niet wie het zingt of hoe de zanger heet en weet ook niet hoe ik daar achter kan komen.

Pas jaren later begrijp ik dat ik toen ‘The partizan’ hoorde en ook wie het zong.

 

Eind februari 1988 pak ik, luisterend naar de radio, de koffers voor een voorjaarsvakantie in Zeeland, en verstijf opnieuw als ik dezelfde stem hoor zingen.

Maar nu weet ik wie het is en voor we de volgende dag wegrijden sta ik erop dat we langs de platenzaak rijden.

Daar koop ik de cd waar dit nummer opstaat.

Als mijn mannen terug denken aan die vakantie herinneren ze zich de voorjaarsstorm waarbij ze met gespreide armen, dubbel gebogen hangen op een muur van windkracht 11 (daar zijn foto’s van) en dat de vloed zo ongekend hoog kwam dat bij uitzondering de Zeeuwse waterkering werd gesloten.

Maar als ik terugdenk aan die week herinner ik me hoe dag en nacht dat ene nummer in me zong: ‘Famous blue raincoat.’

 

Begin jaren negentig, op vakantie in Spanje, scoor ik in El Corte Ingles in Barcelona twee voor mij nog onbekende cd’s van de zanger en draai ze eindeloos.

Manlief slaat het gade, hij deelt mijn voorkeur niet echt.

Tot er een nummer voorbij komt waarbij hij opkijkt en verbaasd vraagt: ‘Wat is dit?’

Ja, ook dit nummer is van hem, het is zijn enige instrumentele nummer: ‘Tacoma trailer.’

In 2001 draaien we dat nummer bij zijn uitvaart.

 

Man heeft niet zoveel met de lyrische poëtische teksten over liefde, erotiek, dood en God.

Maar hij ziet wat het werk van de zanger met mij doet en op een keer verzucht hij: ‘Daar kun je als man nooit tegen op: die teksten, die stem.’

Waarop ik hem haarfijn uitleg dat deze zanger niet zijn concurrent is maar hem van dienst kan zijn.

Dat pakt hij snel op, als er romantiek in de lucht hangt, steekt hij niet alleen kaarsen aan maar zet ook deze zanger op. Succes verzekerd!

 

De zanger verdwijnt naar de achtergrond in de jaren daarna.

Niet alleen omdat ik druk ben met gezin, werk en studies, ook omdat hij stopt met optreden en jaren in een Zenklooster verblijft.

 

In de tijd dat ik worstel met rouw, brengt hij ineens weer nieuwe cd’s uit.

Ik koop ze en luister ze eindeloos, zijn stem is veranderd, nog dieper, doorleefder, relaxter.

Zijn woorden raken me, net als voorheen, hij zingt mijn ziel.

Meer nog dan voorheen wordt zijn werk een steun- en inspiratiebron voor me.

 

Het is 2008 als ik voor mijn verjaardag van jongste tickets krijg: de zanger treedt na jaren weer op.

Hij moet wel want zijn manager heeft zijn pensioen-appeltje voor de dorst verduisterd.

Vol verwachting maar ook sceptisch en wat vooringenomen wacht ik die avond in het Wester Park in Amsterdam tot hij opkomt.

Hij is al in de zeventig, wat kan hij nog waarmaken van de glorie van voorheen?

Maar o wonder, de geschiedenis herhaalt zich: vanaf het eerste nummer dat hij inzet, ‘Dance me to the end of love,’ ben ik verkocht.

Het concert tilt me op, de nummers klinken mooier dan ooit en benaderen door zijn stem, de fantastische band (ooit ‘the slowest rockband ever’ genoemd) en de zang van the Webbsisters en Sharon Robinson, muzikale perfectie.

En zijn stem…, nog dieper, doorleefder.

Tussen 2008 en 2013 bezoek ik elf concerten, dompel me steeds opnieuw onder in die ervaring.

Alsof ik in die drie en een half uur een vleugje hiernamaals ervaar.

Het laatste concert, september 2013 in het Ziggodome, zit ik op de eerste rij, op slechts enkele meters afstand zingt hij alleen voor mij.

Ik besef ter plekke: als dit het laatste concert is wat ik ooit meemaak, dan had het niet mooier kunnen zijn.

 

Het was het laatste concert.

In oktober 2016, bij de presentatie van zijn nieuwe cd ‘You want it darker’, oogt hij fragieler dan ooit.

De tranen springen in mijn ogen, ik herken wat ik zie: dit is iemand die de dood in de ogen kijkt.

Een week of drie later krijg ik, net wakker, van beide zonen tegelijk berichtjes.

Leonard Cohen is overleden.

 

7-11-2017